Transkrypt podcastu „Kłótnie w związku – 3 sposoby na skuteczne przerwanie konfliktu”

Jeżeli sytuacja konfliktowa nie jest Ci obca, jeśli doświadczasz uczucia, że konflikty w Waszym związku zapalają się z prędkością światła, to prawdopodobnie oboje bierzecie udział w mechanizmie, który napędza spiralę złości. Zanim powiem Ci, jak ją zatrzymywać, chcę zobrazować na przykładzie to, co dzieje się w związku.

Poznaję Magdę i Piotra. Są parą od kilku lat, od jakiegoś czasu mieszkają razem. Bardzo się kochają. Oboje pracują, wynajmują mieszkają i mają zamiar niebawem wziąć kredyt na swój „własny kąt”.

Moment, gdy zaczyna się kłótnia w związku

Pewnego dnia Piotr otrzymuje w pracy informację, że w jego pracy następuje degradacja managerów. To ogromny cios dla niego, ponieważ jeszcze niedawno cieszył się z tego awansu.

Z jednej strony wiedział, że w firmie dzieje się źle, ale nie spodziewał się, że będą szukali redukcji kosztów właśnie w jego osobie. Do tego dochodzi do niego świadomość, że zacznie mniej zarabiać na niższym stanowisku i jednocześnie zdolność kredytowa spadnie. Aktualne zobowiązania i oszczędności też będą większym problemem.

To nie był udany dzień w pracy dla Piotrka. Czuje się zmartwiony, zawiedziony i rozżalony. W tym kiepskim nastroju wraca do domu. Cieszy się, że będzie mógł z Magdą o tym porozmawiać. Wchodzi do domu. Na jego widok Magda z entuzjazmem podbiega, wita go i mówi:

„nie uwierzysz co udało mi się dzisiaj znaleźć na zakupach. Szukałam butów do tej sukienki, którą ostatnio kupiłam na wesele Twojego brata. Znalazłam buty w całkiem dobrej cenie, bo kosztował niecałe 300zł, ale przede wszystkim kupiłam moją wymarzoną torebkę. Kosztowała 400zł. Wiem, że była droga, ale marzyłam o takiej, a poza tym wesele Twojego brata będzie świetną okazją, by Twoja żona wyglądała bosko.”

Co dzieje się w Piotrku? Na początku doznaje szoku i myśli

„700zł na torebkę i buty i jeszcze sukienka, która kosztowała 300zł to razem 1000zł”.

Obawy i lęk u podstaw konfliktu

To powoduje, że Piotrek czuje się wściekły. To ja przed chwilą straciłem swoje stanowisko, zastanawiam się, co będzie z naszą ratą kredytu i jak przy mniejszych zarobkach będziemy żyć, a ona kupuje strój na wesele za 1000zł? Wpada we wściekłość.

Oczywiście Magda natychmiast to zauważa, zresztą on też nie wytrzymuje i komentuje

„no świetnie, jak dla mnie to przesada z tymi wydatkami, wydajesz kasę na prawo i lewo, a ja zastanawiam się jak związać koniec z końcem”.

Co dzieje się z Magdą? Czuje się dotknięta i urażona, chciała się spodobać Piotrkowi, zwłaszcza, że na co dzień nie ubiera się w ten sposób. Piotrek często jej mówił, że w domu chodzi w dresach, a stroi się tylko do pracy. Chciała więc mu zrobić niespodziankę i dla niego wyglądać przepięknie. Nie rozumie tego, co się stało. Odpowiada mu:

„Ale o co Ci chodzi? Czy tylko Ty zarabiasz w tym domu? Pracuje tak samo, jak Ty!”.

Jej złość jest już ogromna. Można sobie wyobrazić co dzieje się dalej. Właśnie rozpoczął się konflikt o to, kto ile zarabia, kto na co wydaje, kto nie szanuje pieniędzy i ma w nosie oszczędności. Kto jest rozpuszczonym dzieckiem rodziców i myśli, że wszystko mu się należy itd. Możemy wyobrazić sobie, jak bardzo ta burza między Magdą, a Piotrkiem może się rozpętać.

Kluczowa rola komunikacji w związku

Oczywiście mogłaby to być odwrotna sytuacja, to Magda mogłaby utracić pracę, a Piotrek witałby ją jakąś zakupową nowinką w drzwiach. Nie ma to znaczenia.

Znaczenie ma jednak to, że bez względu na sytuację tego typu reakcje i komunikaty napędzają złość. W powyższym przykładzie widać, jak ona eskaluje, kontynuowana sprawi, że albo dojdzie to jeszcze większych wyzwisk i obleg, czasem nawet dochodzi do rękoczynów.

Po wszystkim, nikt nie wie, o co do końca chodziło i dlaczego aż tak się to musiało skończyć. Emocje sięgają zenitu i to sprawia, że nasz mózg wyłącza racjonalne, logiczne myślenie i zachowujemy się irracjonalnie.

To jest moment, w którym nie jesteśmy zdolni do empatii, ciekawości drugiego człowieka, zastanawiania się „ale o co mu właściwie chodzi, kiedy tak do niego mówię”. Sytuacja zaczyna przypominać grę w ping ponga, kto szybciej, sprawniej i mocniej odbije piłeczkę, aby nie przegrać i jeszcze dowalić temu drugiemu tak, aby nie był w stanie się już obronić i wykonać kolejnego ruchu.

Ten ping pong, który odbijamy to tak naprawdę często słowa, komunikaty, których później żałujemy, wstydzimy się, czasami nawet wiemy, że one ranią druga osobę i początkowo chcemy dowalić tej drugiej stronie, a potem? Czujemy się winni, gdy już emocje trochę opadną.

„Najlepszą” obroną jest atak?

Kiedy atakujemy druga strona zaczyna się bronić. A jak zaczynamy się bronić to mamy dwie opcje walkę albo ucieczkę. I trochę od naszego usposobienia zależy, co częściej wybieramy. W przedstawionej przeze mnie sytuacji Magda wybrała walkę, ale Piotr nie pozostał jej dłużny i walczył dalej.

Co możemy więc zrobić, by zatrzymać tą kłótnię? Przerwać grę. Tak, dobrze słyszysz przerwać grę.  Zapytasz może „no ok, ale jak?” Jak się przerywa grę w ping ponga? Ktoś przestaje w to grać, przestaje używać piłki i rakietki.

Podobnie jest w kłótni, ktoś z Was musi ją zatrzymać. Jeśli w głowie masz myśl „ok, ale to on/ ona zaczęła, dlaczego ja mam to przerwać?”  To odpowiedź jest najprostsza z możliwych, chociaż powiedzenie tego jest już trudne: jeśli zależy Ci na relacji, to poświęcisz swoją rację.

Sposoby na radzenie sobie z kłótniami w związku

Zastanówmy się teraz, jak mogłoby to wyglądać w praktyce, w jaki sposób poradzić sobie z takimi konfliktami? Chcę Ci zaproponować trzy sposoby rozwiązania takiej sytuacji.

Pierwszy z nich polegałby na tym, że osoba inicjująca kłótnię może ją przerwać, w tym wypadku byłby to Piotrek. Piotrek po przyjściu do domu i zobaczeniu entuzjazmu Magdy mógłby powiedzieć:

„Widzę, że zrobiłaś zakupy, które sprawiły Ci wiele radości. Wiesz, mi trudno jest się razem z tobą z tego cieszyć, ponieważ w pracy zdegradowali mnie z tego stanowiska, co wiąże się z tym, że będę mniej zarabiał. Trudno mi z tą informacją. Podobasz mi się w tych rzeczach, nie martw się i nie miej wyrzutów sumienia z powodu tych zakupów, bo mamy oszczędności, a poza tym nie obcinają mi tego od jutra, natomiast od kolejnego miesiąca będziemy musieli pomyśleć nad naszymi finansami.”

Asertywnie, czyli blisko siebie

Tego typu zdania sprawia, że Piotrek świadomy swoich uczuć nie oskarża Magdy za zaistniałą sytuację i nie wyładowuje emocji na niej, mówi o swoich uczuciach, o tym, że mu trudno, ale też o tym, co jest ważne dla Magdy – jej wyborach. Dodatkowo dba też o to, by ona nie czuła się winna z powodu zakupów.

Ten sposób pozwoliłby zatrzymać kłótnię, nie sprawi, że atmosfera między nimi byłaby entuzjastyczna, ale nie będzie napięta. Wspólne przeżywanie smutku, rozpaczy, lęku jest ważne. Czasem boimy się tego i łatwiej jest się wtedy pokłócić.

Wyjście z konfliktu poprzez jego zatrzymanie

Drugim  sposobem przerwania kłótni jest zatrzymanie jej przez osobę, która jest bardziej świadoma swoich uczuć i uczuć partnera, a przynajmniej ma wgląd w to, co się dzieje. Może się okazać, że osobą bardziej świadomą tego, co dzieje się w relacji jest Magda, która słysząc od Piotrka zdanie:

„no świetnie, jak dla mnie to przesada z tymi wydatkami, wydajesz kasę na prawo i lewo, a ja zastanawiam się jak związać koniec z końcem”

mogłaby powiedzieć coś takiego:

„Przykro mi, że mówisz do mnie w ten sposób, to mnie rani, możesz to powiedzieć inaczej?”, albo „zabolało mnie to, co powiedziałeś, czuję się oskarżana o złe rozporządzanie pieniędzmi. Zastanawiam się, co się wydarzyło, że mówisz do mnie w taki sposób, bo widzę, że jesteś zły”.

Prawdopodobnie Piotrek odpowiedziałby już łagodnie i wspomniał o tym, co wydarzyło się w pracy. Para mogłaby wtedy porozmawiać o całej sytuacji na spokojnie.

Świadomość własnego stanu emocjonalnego

By jednak pierwszy i drugi sposób był możliwy musi pojawić się świadomość naszego stanu emocjonalnego, a nawet cała sekwencja tego, co się zadziało. Zobaczmy na przykładzie Piotrka. Po wyjściu z pracy, kiedy dowiedział się o nowych decyzjach zarządu mógłby przez moment zatrzymać się w sobie i zadać sobie pytanie

„jak mi z tym jest? Co ja teraz czuję?” 

Odpowiedź pewnie brzmiałaby następująco

„jestem zły, że mnie potraktowali w ten sposób i martwię się, co będzie dalej, szef mnie wkurzył i jestem wściekły”.

Drugi aspekt to taki,

„jaki to będzie miało wpływ na innych i na mnie”.

Tutaj Piotrek mógłby pomyśleć „pewnie będę rozdrażniony i mogę okazywać swoją złość innym osobom i silniej reagować na to, co do mnie mówią. Trzecie pytanie brzmiałoby tak

„jak prawdopodobnie będę odbierał zachowania innych?”

Jak się pewnie domyślasz odpowiedź jest mniej więcej taka, że wiele zachowań innych osób może wtedy odbierać jak atak i być bardziej pretensjonalny.

Przerwanie kłótni w jej trakcie

Trzeci sposób, o którym chcę Tobie opowiedzieć jest związany z sytuacją, kiedy kłótnia już wybuchła i konflikt trwa. Co musiałoby się zadziać, aby to odbijanie piłeczki już nie musiało trwać? Jedna z osób, myślę, że nie ma tutaj znaczenia która, bo zarówno Magda, jak i Piotrek są odpowiedzialni za to, że kłótnia przybrała takie ton, tak więc jedno z nich musiałoby ją przerwać, albo jeśli kłótnia i tak wybuchła, a atmosfera w której się znajdują jest nie do zniesienia, to jednak myślę, że ten konflikt dalej trwa, tylko po cichu.

Wtedy ważne jest, aby ktoś zrobił ten pierwszy krok i zrobił użytek ze swojej złości mówiąc o tym, co się zadziało w uczuciach. Mówiąc na przykład:

„jestem zły i nie chce mi się rozmawiać, ale wiem, że oboje jesteśmy odpowiedzialni za ten konflikt, wyciągam rękę, bo chcę się dogadać”,

lub inaczej

„chcę wrócić do rozmowy na spokojnie, bo poniosły mnie wtedy emocje”.

Zdania przerywające kłótnię w związku

To ważny moment i chodzi o to, by poradzić sobie z przerzucaniem odpowiedzialności za nasze emocje na innych. Chcę Ci teraz podać kilka zdań, które mogłyby przerwać kłótnię. Posłuchaj co możesz powiedzieć, by nie konflikt całkiem nie eskalował.

• proszę cię, bądź dla mnie milszy
• To dla mnie ważne. Wysłuchaj, proszę
• Chcę skończyć mówić to, co zacząłem.
• Możemy zrobić sobie przerwę?
• Przepraszam. Zareagowałem zbyt mocno
• Zepsułem teraz sprawę. Mogę cofnąć te słowa?
• Pozwól mi zacząć od nowa.
• Widzę, że też jestem winny tego wszystkiego.
• Jak mogę naprawić sytuację?
• Spróbujmy jeszcze raz.
• Mogę się tu mylić.
• Proszę, wstrzymajmy się na chwilę.
• Daj mi chwilkę. Zaraz wrócę.
• Zgódźmy się, że się w tym nie zgadzamy.
• Zacznijmy od początku.
• Nie poddawaj się. Nie wycofuj się.
• To nie ty masz problem, to my mamy problem.
• Zbaczamy z tematu

Przytoczyłam kilkanaście z nich. W załączniku pod tym podcastem na mojej stronie miedzyparami.pl znajdziesz listę takich zdań, które możesz wydrukować i powiesić na lodówce. Nie licz na to, że po przeczytaniu ich raz, czy dwa razy uda Ci się je zastosować.

Rozmowa, rozmowa i jeszcze raz rozmowa

To co warto, to omówić to z drugą osobą, podyskutować o tych zdaniach, sprawdzać, które z nich mogłyby Was wspierać, a które zupełnie nie. Może wymyślicie wspólnie jakieś inne zdania, które Wam pomogą? Zmiana zacznie się już wtedy, gdy zaczniecie o tym rozmawiać, jeszcze przed wdrażaniem.

Jeśli jesteś w sytuacji, że Twoja druga osoba nie jest zainteresowana takimi rozmowami, możesz wdrażać to sam, bo pamiętaj zmiana zaczyna się od Ciebie.

Jeśli chcesz wiedzieć, jak rozmawiać z partnerem, by nie doprowadzać do konfliktu zachęcam Cię do pobrania mojego ebooka „Sztuka rozmawiania z partnerem. Mini przewodnik dobrej komunikacji w związku” Znajdziesz tam m. in. Przykłady rozmów z wykorzystaniem wielu zdań, które  pomagają w zatrzymywaniu rozkręcającego się konfliktu.

Użyłam tam zdań i przykładów rozmów w tematach, które są najbardziej newralgiczne dla par, jak np. teściowie, pieniądze, seks, czy wychowywanie dzieci. Zachęcam się do zapoznania się z tym bezpłatnym ebookiem, który możesz pobrać na mojej stronie miedzyparami.pl.